Rozmaite doktryny i odłamy buddyjskie szukają różnych ścieżek osiągnięcia oświecenia i mają rozmaite teorie na temat tego, kto i jak może ten stan osiągnąć. Sam Budda Śiakjamuni udzielał nauk o różnym stopniu złożoności i charakterze, przeznaczonych dla różnych odbiorców. Nauki te stanowią podstawę rozmaitych tradycji. Obecnie możemy wyróżnić kilka głównych tradycji:

Theravada ("Droga Starszych") - jedyna szkoła jaka przetrwała spośród szkół Sthaviravada (nieprawidłowo nazywana hinajaną),
Mahajana (Wielki Wóz, Wielka Droga),
Zen
Amidyzm
Wadżrajana (Tantrajana, Mantrajana, Diamentowa Droga)
Nyingma
Kagyu
Sakya
Gelug
Szingon